Rachunek kosztów

Rachunek kosztów to funkcja, która dostarcza informacji na temat kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Informacje dotyczące rachunku kosztów wykorzystuje się w analizie:

• typów kosztów wynikających z prowadzenia firmy;
• miejsc wystąpienia kosztów;
• podmiotów ponoszących koszty.

Rachunek kosztów polega między innymi na alokacji rzeczywistych oraz zabudżetowanych kosztów operacji, działów, produktów oraz projektów w celu analizy i oceny rentowności firmy.

Przepływ pracy w rachunku kosztów

Rachunek kosztów obejmuje następujące komponenty:

• typy kosztów, centra kosztów oraz obiekty kosztów
• zapisy kosztów oraz dzienniki kosztów
• alokacje kosztów
• budżety kosztów
• raportowanie kosztów

Przepływy pracy w rachunku kosztów przedstawiono na poniższym diagramie.

Typy kosztów, centra kosztów oraz obiekty kosztów

Należy zdefiniować typy kosztów, aby przeprowadzić analizę kosztów, ich pochodzenia oraz tego, kto powinien je ponieść.

Konieczne jest także skonfigurowanie planu typów kosztu wraz ze strukturą i funkcjonalnością podobną do planu kont księgi głównej. Użytkownik może przenosić konta rachunku wyników księgi głównej lub tworzyć własne plany typów kont.

Centra kosztów to działy lub centra zysków odpowiedzialne za koszty i przychody. Zazwyczaj, w rachunku kosztów istnieje więcej skonfigurowanych centrów kosztów niż w dowolnym wymiarze księgi głównej. W księdze głównej, najczęściej używane tylko podstawowe centra kosztów bezpośrednich oraz początkowych. W rachunku kosztów, dodatkowe centra kosztów tworzy się dla dodatkowych poziomów alokacji.

Obiekty kosztów obejmują produkty, grupy produktów oraz usługi świadczone przez firmę. Są to gotowe wyroby przedsiębiorstwa ponoszącego koszty.

Centra kosztów można powiązać z działami, podobnie jak obiekty kosztów można połączyć z projektami realizowanymi w firmie. Zarówno centra, jak i obiekty kosztów można jednak powiązać z dowolnymi wymiarami księgi głównej i uzupełnić je o sumy częściowe oraz tytuły.

Zapisy kosztów oraz dzienniki kosztów

Koszty operacyjne można przenosić z księgi głównej. Zapisy kosztów przenosi się automatycznie z księgi głównej przy każdym księgowaniu. Zapisy można też przenieść za pomocą zadania wsadowego na podstawie dziennego lub miesięcznego podsumowania księgowania.

W dziennikach kosztów księguje się koszty i działania niemające źródła w księdze głównej, a także te, które nie zostały wygenerowane przez alokacje. Na przykład, jednorazowo lub cyklicznie księguje się same koszty operacyjne, opłaty wewnętrzne, alokacje oraz zapisy korygujące pomiędzy typami kosztu, centrami kosztów oraz obiektami kosztów.

Alokacje kosztów

Funkcja alokacji umożliwia przenoszenie kosztów i przychodów między typami kosztów, centrami kosztów oraz obiektami kosztów. Koszty narzutów w pierwszej kolejności księguje się w centrach kosztów, a następnie nalicza je dla obiektów kosztów. Przykładem takiego działania może być jednoczesna sprzedaż kilku produktów przez dział sprzedaży. Koszty bezpośrednie można alokować bezpośrednio do obiektu kosztów, na przykład do zakupionego materiału lub konkretnego produktu.

Użyta podstawa oraz dokładność definicji alokacji mają wpływ na wyniki alokacji kosztów. Definicji alokacji używa się podczas alokowania kosztów z tzw. centrów kosztów wstępnych do głównych centrów kosztów, a następnie z centrów kosztów do obiektów kosztów.

Każda alokacja obejmuje źródło oraz co najmniej jeden cel alokacji. W alokacji można uwzględniać wartości rzeczywiste lub zabudżetowane, korzystając ze statycznej metody alokacji, która opiera się na konkretnej wartości (np. powierzchnia kwadratowa) lub ustalonym współczynniku alokacji , na przykład 5:2:4. Wspomniane wartości można również alokować za pomocą dynamicznej metody alokacji, bazującej na dziewięciu predefiniowanych podstawach alokacji oraz 12 dynamicznych zakresach dat.

Budżety kosztów

Użytkownik może tworzyć dowolną liczbę budżetów kosztów. Możliwe jest również kopiowanie budżetu kosztów do budżetu księgi głównej i odwrotnie. Aplikacja pozwala także na przenoszenie budżetowanych kosztów do rzeczywistych kosztów.

Raportowanie kosztów

Większość raportów i statystyk tworzy się na podstawie zaksięgowanych zapisów kosztów. Użytkownik może skonfigurować sortowanie wyników w taki sposób, aby wyświetlane były tylko zdefiniowane wcześniej dane. Można tworzyć raporty będące podsumowaniem analiz dystrybucji kosztów. Dodatkowo, w definiowaniu sposobu wyświetlania raportów planu typów kosztu można użyć standardowych arkuszy kont.

Zobacz też

Księgowanie kosztów
Finanse
Terminologia w rachunku kosztów
Praca z Business Central