Definiowanie metod amortyzacji
W domyślnej wersji Business Central dostępnych jest osiem metod amortyzacji:
Liniowa
Degresywna 1
Degresywna 2
Degresywna 1/Liniowa
Degresywna 2/Liniowa
Zdefiniowane przez użytkownika
Własne metody amortyzacji można określić poprzez określenie tabel amortyzacji. Dodatkowe informacje na temat stosowania metod amortyzacji zdefiniowanych przez użytkownika zamieszczono w artykule Konfigurowanie metod amortyzacji zdefiniowanych przez użytkownika.
Ręczna
Należy użyć tej metody w przypadku aktywów, które nie podlegają amortyzacji, na przykład gruntów. Należy wprowadzić amortyzację w dzienniku K/G środka trwałego. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację pomija środki trwałe, w przypadku których używana jest ręczna metoda amortyzacji.
Konwencja amortyzacji półrocznej
W przypadku tej metody, środki trwałe są amortyzowane o tę samą kwotę co rok.
Amortyzacja liniowa
Korzystając z metody liniowej, należy określić jedną z następujących opcji w księdze amortyzacji środków trwałych:
- Okres amortyzacji (lata lub miesiące) lub data końcowa amortyzacji
- Stała roczna wartość procentowa
- Stała roczna kwota
- Okres amortyzacji
Okres amortyzacji
W przypadku wprowadzenia okresu amortyzacji (liczby lat amortyzacji, liczby miesięcy amortyzacji lub daty końcowej amortyzacji) następująca formuła oblicza kwotę amortyzacji:
Kwota amortyzacji = (wartość księgowa - wartość odzyskana) x liczba dni amortyzacji) / pozostałe dni amortyzacji
Pozostałe dni amortyzacji są obliczane jako liczba dni amortyzacji pomniejszona o liczbę dni między datą początkową amortyzacji a ostatnią datą wprowadzenia środka trwałego.
Wartość księgowa może być zmniejszona przez zaksięgowane zwiększenie wartości, zmniejszenie wartości, kwotę niestandardową 1 lub kwotę niestandardową 2 , w zależności od tego, czy pole Uwzględnij w kalkulacji amortyzacji zostało wyłączone i czy pole Część wartości księgowej jest aktywne na stronie Ustawienia typów księgow. ŚT. Ta kalkulacja gwarantuje, że środek trwały zostanie w pełni zamortyzowany w dniu, który określa data końcowa amortyzacji.
Stała roczna wartość procentowa
Jeśli wprowadzisz stałą roczną wartość procentową, Business Central użyje następującej formuły do obliczania kwoty amortyzacji:
Kwota amortyzacji = (metoda liniowa (%) x podstawa amortyzacji x liczba dni amortyzacji) / (100 x 360)
Stała roczna kwota
Jeśli wprowadzisz stałą roczną kwotę, Business Central użyje następującej formuły do obliczenia kwoty amortyzacji:
- Kwota amortyzacji = (stała kwota amortyzacji x liczba dni amortyzacji) / 360
Przykład - Amortyzacja liniowa
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Przewidywany okres życia Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co dwa lata.
W tym przypadku, zapis księgi środków trwałych wygląda następująco:
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 01.01.2020 | Koszt nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 30.06.2020 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 93 750,00 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 87 500,00 |
| 30.06.2021 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 81 250,00 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 75 000,00 |
| 30.06.2027 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 6 250,00 |
| 31.12.2027 | Amortyzacja | 180 | -6 250,00 | 0 |
Amortyzacja według metody Degresywna 1
Ta metoda amortyzacji zakłada alokację największej części kosztu środka trwałego do wczesnych lat jego okresu użytkowania. Korzystanie z tej metody wymaga wprowadzenia stałej wartości procentowej.
Poniższa formuła oblicza kwoty amortyzacji:
- Kwota amortyzacji = (degresywna (%) x liczba dni amortyzacji x postawa amortyzacji)/ (100 x 360)
Podstawa amortyzacji jest obliczana jako wartość księgowa z początku roku. Liczba dni amortyzacji to liczba dni pomiędzy datą księgowania a ostatnią datą amortyzacji. Business Central oblicza amortyzację z założeniem, że każda amortyzacja w roku finansowym jest obliczana przy użyciu tej formuły.
Zaksięgowana kwota amortyzacji może zawierać zapisy z różnymi typami księgowania (zmniejszenie wartości, Niestandardowy1 i Niestandardowy2) zaksięgowane od daty początkowej bieżącego roku finansowego. Te typy księgowania są uwzględniane w zaksięgowanej kwocie amortyzacji, jeśli zaznaczono pole wyboru Typ amortyzacji i pole Część wartości księgowej na stronie Ustawienia typów księgow. ŚT.
Przykład 1 - Amortyzacja według metody Degresywna 1
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Wartość w polu Degresywna (%) to 25. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co dwa lata.
W poniższej tabeli przedstawiono wygląd zapisów księgi środków trwałych.
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 01.01.2020 | Koszty nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 30.06.2020 | Amortyzacja | 180 | -12 500,00 | 87 500,00 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 180 | -12 500,00 | 75 000,00 |
| 30.06.2021 | Amortyzacja | 180 | -9 375,00 | 65 625,00 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 180 | -9 375,00 | 56 250,00 |
| 30.06.2022 | Amortyzacja | 180 | -7 031,25 | 49 218,75 |
| 31.12.2022 | Amortyzacja | 180 | -7 031,25 | 42 187,50 |
| 30.06.2023 | Amortyzacja | 180 | -5 273,44 | 36 914,06 |
| 31.12.2023 | Amortyzacja | 180 | -5 273,44 | 31 640,62 |
| 30.06.2024 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 27 685,54 |
| 31.12.2024 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 23 730,46 |
Metoda kalkulacji:
Rok 1: 25% z 100 000 = 25 000 = 12 500 + 12 500
Rok 2: 25% z 75 000 = 18 750 = 9 375 + 9 375
Rok 3: 25% z 56 250 = 14 062,50 = 7 031,25 + 7 031,25
Obliczenia są kontynuowane do momentu, gdy wartość księgowa jest równa końcowej kwocie zaokrąglenia lub wprowadzonej wartości odzyskanej.
Przykład 2 - Amortyzacja według metody Degresywna 1
Wartość księgowa środka trwałego na 31 grudnia 2022 to 100 000. Użytkownik księguje amortyzację wartości 1 778, 2 lutego 2023, co odpowiada przewidywanej (proporcjonalnej) kwocie rocznej amortyzacji po 32 dniach. W przypadku kalkulacji amortyzacji 30 czerwca 2023, Business Central zasugeruje wartość 8 222, ponieważ pomiędzy 2 lutego 2023 a 30 czerwca 2023 upłynęło 148 dni. Przewidywana pozostała amortyzacja na dzień 30 czerwca 2023 zostanie obliczona przy użyciu poniższej formuły:
- 148/360 x 0,20 x 100 000 = 8 222
Przykład 3 - Amortyzacja według metody Degresywna 1
Po zaksięgowaniu kwoty niezgodnej z metodą amortyzacji Degresywna 1, na przykład 5 000, Business Central zasugeruje monit kwoty przewidywanej.
Wartość księgowa środka trwałego na 31 grudnia 2022 to 100 000. Użytkownik księguje amortyzację wartości 1778, 2 lutego 2023, która przekracza przewidywaną (proporcjonalną) kwotę rocznej amortyzacji z dnia 2 lutego 2023 po 32 dniach. W przypadku kalkulacji amortyzacji 30 czerwca 2023 roku, Business Central zasugeruje wartość 8 222, ponieważ pomiędzy 2 lutego 2023 a 30 czerwca 2023 upłynęło 148 dni. Przewidywana pozostała amortyzacja na dzień 30 czerwca 2023 zostanie obliczona przy użyciu poniższej formuły:
- 148/360 x 0,20 x 100 000 = 8 222
Przykład 4 - Amortyzacja według metody Degresywna 1
Wartość księgowa środka trwałego na 31 grudnia 2023 to 100 000. Użytkownik księguje amortyzację 95 000 z dnia 2 lutego 2023, której wartość przekracza dozwoloną kwotę amortyzacji dla tego roku. W przypadku kalkulacji amortyzacji 30 czerwca 2023, Business Central zasugeruje wartość 5 000, ponieważ pomiędzy 2 lutego 2023 a 30 czerwca 2023 upłynęło 148 dni. Przewidywana pozostała amortyzacja na dzień 30 czerwca 2023 zostanie obliczona przy użyciu poniższej formuły:
- 148/360 x 0,20 x 100 000 = 8 222
Jednak pozostała wartość księgowa to tylko 5 000, więc Business Central zasugeruje 5 000, ponieważ wartość księgowa nie może być wartością ujemną.
Amortyzacja według metody Degresywna 2
W wyniku zastosowania metod Degresywna 1 i Degresywna 2 dla każdego roku obliczana jest ta sama całkowita kwota amortyzacji. Jednak, jeśli zadanie wsadowe Oblicz amortyzację zostanie uruchomione częściej niż raz w roku, zastosowanie metody Degresywna 1 spowoduje obliczenie równych kwot amortyzacji dla każdego okresu amortyzacji. Z drugiej strony, metoda Degresywna 2 spowoduje obniżenie kwot amortyzacji dla każdego okresu.
Przykład - Amortyzacja według metody Degresywna 2
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Wartość w polu Degresywna (%) to 25. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co dwa lata. Zapisy księgi środków trwałych wyglądają następująco:
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 01.01.2020 | Koszt nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 30.06.2020 | Amortyzacja | 180 | -13 397,46 | 86 602,54 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 180 | -11 602,54 | 75,000.00 |
| 30.06.2021 | Amortyzacja | 180 | -10 048,09 | 64 951,91 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 180 | -8 701,91 | 56 250,00 |
Metoda kalkulacji:
- BV = Wartość księgowa ŚT
- ND = liczba dni amortyzacji
- DBP = Procent amortyzacji degresywnej
- P = DBP/100
- D = ND/360
Poniższa formuła oblicza kwotę amortyzacji:
DA = BV x (1 – (1 –P)D)
Wartość amortyzacji to:
| Data | Obliczenia |
|---|---|
| 30.06.2020 | DA = 100 000,00 x (1 - (1 - 0,25)0,5) = 13 397,46 |
| 31.12.2020 | DA = 86 602,54 x (1 - (1 - 0,25)0,5) = 11 602,54 |
| 30.06.2021 | DA = 75 000,00 x (1 - (1 - 0,25)0,5) = 10 048,09 |
| 31.12.2021 | DA = 64 951,91 x (1 - (1 - 0,25)0,5) = 8 701,91 |
Amortyzacja według metody Degresywna 1/Liniowa
Degresywna 1/Liniowa to skróty oznaczające kombinację metod Degresywna 1 i Liniowa. Obliczenia są kontynuowane do momentu, gdy wartość księgowa jest równa końcowej kwocie zaokrąglenia lub wprowadzonej wartości odzyskanej.
Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację oblicza kwotę według metody liniowej i kwotę według metody degresywnej, ale tylko większa z dwóch kwot jest przenoszona do dziennika.
Do obliczania kwoty metodą degresywną można użyć różnych wartości procentowych.
Korzystanie z tej metody wymaga wprowadzenia szacowanego okresu użytkowania i procentu amortyzacji degresywnej na stronie Księgi amortyzacji ŚT.
Uwaga
Aby uruchomić amortyzację dla wielu lat według metody degresywnej, należy uruchomić amortyzację osobno dla każdego roku. Wyniki amortyzacji uruchomionej dla całego okresu, rozpoczynającego się od daty nabycia i trwającego do końca ostatniego roku lub okresu obrachunkowego, mogą być nieprawidłowe. Można, na przykład, uruchomić amortyzację dla wielu lat po zaimportowaniu starszych danych i użyć rzeczywistych dat amortyzacji środków trwałych, aby nadrobić zaległości w zakresie zakumulowanej amortyzacji. W przypadku metod degresywnych, Business Central oblicza amortyzację dla każdego roku z osobna, rozpoczynając od zarejestrowanej wartości księgowej. System nie potrafi obliczać amortyzacji dla wielu lat w jednym kroku.
Raport Środek trwały - wart. przewid. umożliwia przewidywanie amortyzacji dla okresów wieloletnich, co może być mylące biorąc pod uwagę wyniki uruchomienia amortyzacji dla wielu lat przy użyciu jednej z metod degresywnych.
Przykład - Amortyzacja według metody Degresywna 1/Liniowa
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Na stronie Księgi amortyzacji ŚT, pole Degresywna (%) zawiera liczbę 25, a pole Liczba lat amortyzacji zawiera 8. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co dwa lata.
Zapisy księgi środków trwałych wyglądają następująco:
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 01.01.2020 | Koszty nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 30.06.2020 | Amortyzacja | 180 | -12 500,00 | 87 500,00 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 180 | -12 500,00 | 75 000,00 |
| 30.06.2021 | Amortyzacja | 180 | -9 375,00 | 65 625,00 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 180 | -9 375,00 | 56 250,00 |
| 30.06.2022 | Amortyzacja | 180 | -7 031,25 | 49 218,75 |
| 31.12.2022 | Amortyzacja | 180 | -7 031,25 | 42 187,50 |
| 30.06.2023 | Amortyzacja | 180 | -5 273,44 | 36 914,06 |
| 31.12.2023 | Amortyzacja | 180 | -5 273,44 | 31 640,62 |
| 30.06.2024 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 27 685,54 |
| 31.12.2024 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 23 730,46 |
| 30.06.2025 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 19,775,38 Liniowa |
| 31.12.2025 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 15,820,30 Liniowa |
| 30.06.2026 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 11,865,22 Liniowa |
| 31.12.2026 | Amortyzacja | 180 | -3 955,07 | 7,910,15 Liniowa |
| 30.06.2027 | Amortyzacja | 180 | -3 955,08 | 3,955,07 Liniowa |
| 31.12.2027 | Amortyzacja | 180 | -3 955,07 | 0,00 Liniowa |
SL wstawione po wartości księgowej oznacza, że użyto metody liniowej.
Metoda kalkulacji:
Rok 1 (2020):
Kwota według metody degresywnej: 25% z 100 000 = 25 000 = 12 500 + 12 500
Kwota wg metody liniowej = 100 000/8 = 12 500 = 6 250 + 6 250
Ponieważ kwota obliczona metodą degresywną jest większa, zostanie ona użyta.
Rok 5 (2025):
Kwota według metody degresywnej: 25% z 23 730,46 = 4 943,85 = 2 471,92 + 2 471,92
Kwota wg metody liniowej = 23 730,46/3 = 7 910,15 = 3 995,07 + 3 995,08
Ponieważ kwota metody liniowej jest większa, zostanie ona użyta.
Użycie amortyzacji według konwencji półrocznej
Metoda konwencji półrocznej amortyzacji będzie stosowana tylko po umieszczeniu znacznika wyboru w polu Użyj konwencji amort. półrocz. na stronie Księga amortyzacji ŚT.
Ta metoda amortyzacji może być wykorzystywana w połączeniu z następującymi metodami amortyzacji:
- Liniowa
- Degresywna 1
- Degresywna 1/Liniowa
W przypadku zastosowania konwencji amortyzacji półrocznej, środek trwały ma sześciomiesięczny okres amortyzacji w pierwszym roku finansowym, niezależnie od zawartości pola Data początkowa amortyzacji.
Uwaga
Szacowany okres życia środka trwałego pozostały po pierwszym roku finansowym będzie zawsze określany w ujęciu półrocznym przy metodzie konwencji amortyzacji półrocznej. Z tego względu, aby metoda konwencji amortyzacji półrocznej była stosowana poprawnie, pole Data księga amortyzacji na stronie Księga amortyzacji ŚT musi zawsze zawierać datę, która jest dokładnie o sześć miesięcy wcześniejsza od daty końcowej roku finansowego, w którym środek trwały zostanie w pełni zamortyzowany.
Przykład - Amortyzacja według konwencji półrocznej
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Data początkowa amortyzacji to 01.03.2020. Szacowany okres życia wynosi pięć lat, więc pole Data końcowa amortyzacji musi zawierać 30.06.2025. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co rok. Ten przykład jest oparty na kalendarzu roku finansowego.
Zapisy księgi środków trwałych wyglądają następująco:
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 03.01.2020 | Koszt nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 270 | -10 000,00 | 90 000,00 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 360 | -20 000,00 | 70 000,00 |
| 31.12.2022 | Amortyzacja | 360 | -20 000,00 | 50 000,00 |
| 31.12.2023 | Amortyzacja | 360 | -20 000,00 | 30 000,00 |
| 31.12.2024 | Amortyzacja | 360 | -20 000,00 | 10 000,00 |
| 31.12.2025 | Amortyzacja | 180 | -10 000,00 | 0,00 |
Przykład - Amortyzacja Degresywna 1/Liniowa według konwencji półrocznej
Koszt nabycia środka trwałego wynosi 100 000 PLN. Data początkowa amortyzacji to 01.11.2020. Szacowany okres życia wynosi pięć lat, więc pole Data końcowa amortyzacji musi zawierać 30.06.2025. Na stronie Księgi amortyzacji ŚT pole Degresywna (%) zawiera liczbę 40. Zadanie wsadowe Oblicz amortyzację jest uruchamiane co rok. Ten przykład jest oparty na kalendarzu roku finansowego.
Zapisy księgi środków trwałych wyglądają następująco:
| Data | Typ księgowania ŚT | Dni | Kwota | Wartość księgowa |
|---|---|---|---|---|
| 01.11.2020 | Koszt nabycia | (Data początkowa amortyzacji) | 100 000,00 | 100 000,00 |
| 31.12.2020 | Amortyzacja | 60 | -20 000,00 | 80 000,00 |
| 31.12.2021 | Amortyzacja | 360 | -32 000,00 | 48,000,00 |
| 31.12.2022 | Amortyzacja | 360 | -19 200,00 | 28,800,00 |
| 31.12.2023 | Amortyzacja | 360 | -11 520,00 | 17,280,00 |
| 31.12.2024 | Amortyzacja | 360 | -11 520,00 | 5,760,00 Liniowa |
| 31.12.2025 | Amortyzacja | 180 | -5 760,00 | 0,00 Liniowa |
SL wstawione po wartości księgowej oznacza, że użyto metody liniowej.
Metoda kalkulacji:
Rok 1:
Kwota wg metody degresywnej = Kwota pełen rok = 40% z 100 000 = 40 000. Dlatego, w ujęciu półrocznym 40 000 / 2 = 20 000
Kwota wg metody liniowej = Kwota pełen rok = 100 000 / 5 = 20 000. Dlatego, w ujęciu półrocznym 20 000 / 2 = 10 000
Ponieważ kwota obliczona metodą degresywną jest większa, zostanie ona użyta.
Rok 5 (2024):
Kwota wg metody degresywnej = 40% z 17 280,00 = 6,912.00
Kwota wg metody liniowej = 28 800 = 28 800 / 1,5 = 11 520,00
Ponieważ kwota metody liniowej jest większa, zostanie ona użyta.
Duplikowanie zapisów w kilku księgach amortyzacji
W przypadku użytkowników prowadzących trzy księgi amortyzacji: B1, B2 i B3, aby zduplikować zapisy z B1 do B2 i B3, należy zaznaczyć pole wyboru Część listy duplikacji w kartotekach księgi amortyzacji B2 i B3. Takie rozwiązanie może być przydatne na przykład w poniższych sytuacjach:
- Integracja księgi amortyzacji B1 z księgą główną przy użyciu dziennika K/G środka trwałego.
- Księgi amortyzacji B2 i B3 nie mogą zostać zintegrowane z księgą główną przy użyciu dziennika środka trwałego.
Po wprowadzeniu zapisu w B1 w dzienniku K/G środka trwałego oraz zaznaczeniu pola wyboru Użyj listy duplikacji, Business Central zduplikuje zapis w księgach B2 i B3 w dzienniku środka trwałego podczas księgowania zapisu.
Uwaga
Duplikacji nie można wykonać w obrębie tego samego dziennika i instancji dziennika. Jeśli zaksięgujesz zapisy w dzienniku K/G środka trwałego, możesz je zduplikować w dzienniku środka trwałego lub w dzienniku K/G środka trwałego korzystającego z innej instancji.
Uwaga
Nie można korzystać z tej samej serii numeracji w dzienniku K/G środka trwałego i dzienniku środka trwałego. W przypadku księgowania zapisów w dzienniku K/G środka trwałego należy pozostawić pole Nr dokumentu puste. Po wprowadzeniu liczby w polu, zostanie ona zduplikowana w dzienniku środka trwałego. Należy ręcznie zmienić numer dokumentu przed zaksięgowaniem dziennika.
Zobacz też
Środki trwałe
Konfigurowanie środków trwałych
Zarządzanie finansami
Przygotowywanie do prowadzenia działalności
Praca z Business Central